خصلتهائى كه ابوذر از رسول خدا (ص) پرسيد
وقت خود را سه قسمت كند،
دريك قسمت با خداى عز و جل راز و نياز كند و
در يك قسمت خود را محاسبه و بازپرسى كند و
دريك قسمت فكر كند در آنچه خدا آفريده
ساعتى هم حظ خود را از حلال دريافت كند كه اين ساعت كمك ساعتهاى ديگر است و دل را خرم و آسوده ميكند و او را آماده مينمايد
الخصال / ترجمه كمره اى، ج2، ص: 302
رسول خدا صل الله عليه و آله و سلم فرمودند:
هر زنى در خانه شوهر براى اصلاح چيزى را جابجا كند خداى عز و جل به او نظر كند و هر كه خدا به او نظر كند عذابش نكند
ام سلمه عرض كرد مردها همه خوبيها را بردند زنهاى بيچاره چه خوبى دارند؟
فرمود آرى
چون زنى آبستن شود
مقام روزه دار و شب زنده دار و مجاهد با خود و مالش را در راه خدا دارد
و چون بزايد
اجرى دارد كه كس عظمت آن را نداند
و چون طفل را شير دهد
بهر مكى ثواب آزاد كردن يك بنده از اولاد اسماعيل دارد
و چون از شير دادن فارغ شود
فرشتهاى پر بر پهلويش زند و گويد كار خود را از سر گير كه آمرزيده شدى.
الأمالي (للصدوق) / ترجمه كمرهاى، متن، ص: 412
پيامبر اكرم صل الله عليه و آله فرمودند :
هركس با غير همسر خويش شوخي و مزاح كند
به اندازه هر كلمه اي كه در دنيا سخن گفته باشد ،
خداوند هزار سال او را در زندان دوزخ نگاه خواهد داشت.
ثواب الاعمال ص 283 / وسائل الشيعه ج 20 ص 198
پيامبراكرم (ص) فرمودند:
كسي كه به سخن سخنراني گوش فرا دهد (از روي تسليم و رضا) او را (به نوعي) پرستش كرده است. اگر اين سخنران از سوي خداوند سخن بگويد. شنونده خدا را پرستيده است و اگر از سوي ابليس (شيطان) سخن مي گويد : ابليس را عبادت و بندگي كرده است.
پيامبر اكرم صل الله عليه واله فرمودند:
اگر بنا بود دستور سجده براى احدى بدهم دستور ميدادم زن براى شوهر خود سجده كند.
جلد هفتم بحار الأنوار
قال النبي صلي الله عليه و آله و سلم:
يفتح ابواب السماء بالرحمة في اربع مواضع: عند نزول المطر، و عند نظر الولد في وجه الوالدين، و عند فتح باب الكعبة، و عند النكاح.
پيامبر خدا صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند:
درهاي رحمت آسماني در چهار وقت گشوده ميشود:
-۱ موقع بارش باران.
-۲ زماني كه فرزند به چهره پدر و مادرش مينگرد.
-۳ هنگام گشوده شدن در كعبه.
۴- هنگام برپايي مراسم عقد و عروسي.
بحار الانوار، ج 103، ص 221
رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرمودند:
بهترين شما نيكو رفتارترين شما است نسبت به خانواده، و من از حيث رفتار با خانواده ام خود بهترين شما هستم.
و فرمود زن و فرزند مرد در خانه او مانند اسيرند، و بهترين بندگان خداوند عزّ و جلّ آن كس باشد كه رفتارش با اسيران خود بهتر باشد.
من لا يحضره الفقيه / ترجمه غفارى، على اكبر ومحمد جواد و بلاغى، صدر، ج5، ص: 270
شيخ ابو محمد جعفر بن احمد بن على قمى ساكن رى در كتابش در مورد زهد پيامبر (ص) نوشته: كه عبد الواحد از محدّثى از معاذ بن جبل نقل كرد، محدث گفت: به معاذ بن جبل گفتم:
براى من از حديثى كه خودت از پيامبر (ص) شنيدى و آن را حفظ كردى به دقت همان طور كه شنيدى بيان كن معاذ گفت: بله، آنگاه گريه كرد و گفت: پدر و مادرم فدايت اى رسول خدا (ص)!
من در رديف پيامبر بر مركب سوار بودم و با او راه مىرفتم (1) آن حضرت چشم خود را به طرف آسمان گرفت و فرمود: سپاس خدايى را كه در خلق خويش هر چه بخواهد، حكم مىكند، سپس فرمود: اى معاذ! پاسخ دادم: بله اى رسول خدا و آقاى مؤمنان! دوباره صدا زد! اى معاذ جواب دادم بله اى رسول خدا پيشواى خير و پيامبر رحمت! فرمود: من سخنى را با تو در ميان مىگذارم كه هيچ پيامبرى با امت خود چنين سخنى نگفت كه اگر آن را مراعات كنى براى زندگيت مفيد است و اگر بشنوى و مراعات نكنى در پيشگاه حق تعالى محكومى سپس فرمود: خداى تعالى قبل از آنكه آسمانها را خلق كند هفت فرشته خلق كرد و در هر آسمان فرشتهاى گذاشت كه از عظمت آن فرشته آن آسمان بزرگ گرديد و بر هر درى از درهاى آسمان فرشتهاى براى دربانى قرار داد ملايكه حافظ و نويسندگان اعمال بشر عمل بشر را از صبح تا شب مىنويسند سپس حفظه عمل را كه بسان نور خورشيد مىدرخشد، بالا مىبرند تا به آسمان دنيا مىرسند، در حالى كه آن عمل را پاكيزه و زياد مىدانند ولى فرشته دربان به ايشان مىگويد اين عمل را برگردانيد و بر روى صاحب آن بزنيد، من فرشته غيبت هستم هر كس غيبت كند نمىگذارم عملش به غير من از فرشتگان برسد خداى تعالى به من چنين امر فرمود: آن حضرت فرمود: سپس حفظه روز بعد با عمل ديگر بالا مىروند فرشته آسمان اول عمل را پاكيزه و زياد مىشمارد، از آنجا عبور نموده و علم را مبرند تا به آسمان دوم مىرسند، فرشتهاى كه در آسمان دوم است مىگويد. بايستيد و عمل را بر روى صاحبش بزنيد، زيرا مقصود او از اين علم متاع دنيوى است، و من صاحب دنيا هستم نمىگذارم عمل از من به ديگر فرشتگان برسد. فرمود: بار ديگر فرشتگان حافظ، عمل صدقه و نماز را با خوشحالى بالا مىبرند و از آن اعمال خوشحالند و به آسمان سوم مىرسند.
ملك دربان مىگويد: بايستيد و اين عمل را بر روى و پشت صاحبش بزنيد! من ملك صاحب كبر هستم. سپس مىگويد: او عمل كرد ولى در مجالس بر مردم تكبر نمود، و پروردگارم به من امر فرمود كه عملش را نگذارم تا به ديگر ملايكه برسد فرمود: حفظه بار ديگر عملى را كه همانند ستاره درخشان است و نور افشانى مىكند و با طمطراق حركت مىنمايد و عبارت از تسبيح و روزه و حج است مىگيرند و به آسمان چهارم مىرسند، فرشته دربان مىگويد بايستيد و اين عمل را بر روى و جلوى صاحبش بزنيد، من فرشته عجب هستم او از خودش خوشش مىآمد به اينكه عمل كرده و خودپسندى در او راه يافته است. پروردگار به من دستور داد كه نگذارم عملش به ديگران برسد. آن حضرت ادامه داد: حفظه عمل ديگرى را همانند عروسى مزيّن كه براى شب زفاف آماده باشد و مشتمل بر جهاد و نماز و صدقه ما بين دو نماز است مىگيرند و بالا
مىبرند و به آسمان پنجم مىرسند و عمل آهنگى همانند آهنگ شتر و نورى همانند نور خورشيد دارد (1) فرشته دربان مىگويد: صبر كنيد من فرشته حسد هستم و اين عمل را بر روى صاحب آن بزنيد و بر پشتش بگذاريد، زيرا او به كسى كه براى خدا علم مىآموخت و يا كار مىكرد حسد مىورزيد. وقتى عمل و عبادت كسى را بيشتر مىديد حسادت مىكرد و او را مورد حمله قرار مىداد پس عمل را بر دوشش بگذارند و عملش او را لعنت مىكند. فرمود: و ملايكه حافظ عمل بنده ديگرى را كه عبارت از نماز و زكات و حج و عمره است مىگيرند، و به آسمان ششم مىبرند فرشته مىگويد: صبر كنيد من موكل مهربانى هستم اين عمل را به صورت صاحبش بزنيد و چشمانش را كور كنيد، زيرا صاحب اين عمل بىرحم است وقتى بندهاى از بندگان خدا در مسير آخرت مرتكب اشتباهى مىشد و يا به ضرر دنيوى مبتلا مىشود او را دشنام مىداد. پروردگارم به من دستور داد كه نگذارم عملش بالا برود. فرمود: فرشتگان حفظه عملى كه عبارت است از فقه و اجتهاد و ورع مىگيرند و اين عمل صدايى بسان صداى رعد و روشنى همانند روشنى برق دارد و سه هزار فرشته با او همراهند و به فرشته آسمان هفتم مىرسند وى مىگويد بايستيد و اين عمل را به روى صاحبش بزنيد من فرشته حجاب هستم هر عملى كه براى خدا نباشد جلويش را مىگيرم، زيرا اين شخص مىخواهد پيش فرماندهان مقامى كسب كند و در مجالس از او سخن گويند و در شهرها مشهور شود خداى تعالى به من امر فرمود كه من عملش را كه خالص براى خدا نشده است نگذارم كه به ديگران برسد فرمود: ملايكه حفظه با خوشحالى عمل بندهاى را مىگيرند و آن عمل عبارت است از: نماز و زكات و روزهها و حج و عمره و خوش اخلاقى و سكوت و ذكر زياد و ملايكه آسمانها و ملايكه هفتگانه با جمعشان او را مشايعت مىكنند، و بر همه پردهها گام نهاده تا آنكه عمل را پيش پروردگار مىگذراند و شهادت مىدهند كه او عمل و دعا نموده است خداى تعالى مىفرمايد شما حفظه عمل بنده من هستيد و نگهبان درونى او من هستم، او اين عمل را به خاطر من نياورده است لعنت من بر او باد! ملايكه مىگويند لعن تو و لعنت ما بر او باد!
سپس معاذ گريست گفت: من از رسول خدا (ص) پرسيدم چگونه عمل كنيم تا با اخلاص باشد؟ حضرت فرمود: اى معاذ در يقين به پيامبرت اقتدا نما معاذ گفت عرضه داشتم: تو رسول خدا هستى و من معاذم فرمود: اگر در عمل نيز كوتاهى كردى، ولى زبانت را بر برادران و حافظان قرآن كوتاه كن و گناهان خود را بدوش بگير و بر برادرانت بار نكن و براى تزكيه خودت به اينكه دامن خودت را پاك كنى از ديگران بدگويى نكن.! و با فرو گذاشتن برادرانت خودت را بالا نبر، و در عملت ريا منما و در عمل آخرتى دنيا را وارد
نكن (1) و در مجلست فحش مگو تا از بد اخلاقيت از تو بترسند، در حضور كسى با شخص ديگر در گوشى نگو و خودت را در مردم برتر مشمر كه خيرات دنيا از تو بريده مىشود. و مردم را پاره پاره مكن! خداى تعالى فرمود: وَ النَّاشِطاتِ نَشْطاً «1»: قسم به ناشطات آيا مىدانى ناشطات چيستند؟ ايشان سگهاى اهل جهنم هستند كه گوشت و استخوان ايشان را پاره پاره مىكنند.
پرسيدم اين همه اعمال در توان كيست؟ فرمود: اين كار آسانى است براى كسانى كه خدا آسان ساخته است. محدّث مذكور گفت: معاذ بن جبل بسيار اين حديث را نقل مىكرد و نديدم كه به اندازه آن قرآن تلاوت كند.
آداب راز ونياز به درگاه بى نياز (ترجمه عدة الداعي)، ص: 197
رسول خدا (ص) فرمود بدرستى كه خداى عز و جل اى امت بيست و چهار چيز را براى شما بد داشته و شما را از آن بازداشته،
بازى در نماز را براى شما بد داشته،
منت نهادن در صدقه را بد داشته،
خنديدن در گورستان را بد داشته،
سركشى در خانه هاى مردم را بد داشته،
نگاه بعورت همسران را بد داشته، فرمود سبب كورى مىشود،
سخن گفتن در حال جماع را بد داشته، فرمود سبب گنگى فرزند مىشود،
خواب پيش از نماز عشاء را بد داشته،
سرگذشت گفتن پس از نماز عشاء را بد داشته،
غسل كردن زير آسمان را بىلنگ بد داشته،
جماع زير آسمان را بىساتر بد داشته،
در آمدن در آب رودخانه ها را بىلنگ بد داشته،فرمود در رودخانه ها آبادكنندگان و ساكنينى از فرشتگان هستند،
در آمدن در گرمابه ها را بىلنگ بد داشته
سخن گفتن ميان اذان و اقامه در نماز صبح را تا پس از اداى نماز بد داشته،
سوار شدن دريا را در موقع كولاك بد داشته،
خوابيدن در پشت بامى را كه محجر ندارد بد داشته، فرمود كسى كه در پشت بام بىمحجر بخوابد براى حفظ او مسئوليتى نيست،
بد داشته كه يك مرد در يك خانه تنها بخوابد،
بد داشته كه مرد بر زن حائض خود در آيد، اگر در آمد و فرزند مبتلاى خوره يا پيسى شد جز خود را سرزنش نكند
و بد داشته كه مردى محتلم شده تا غسل نكند با زن خود جماع كند، اگر چنين كرد و فرزند ديوانه در آمد جز خود كسيرا سرزنش نكند
و بد داشته كه كسى كه با مبتلاى بخوره سخن گويد مگر آن كه ميان آنها يك ذراع فاصله باشد، فرمود از كس خوره دارد بگريز چنانچه از شير ميگريزى،
بد داشت شاشيدن بر كنار آب روان را، بد داشت كه كسى زير درختى كه ميوه دارد تغوط كند،
بد داشت كه كسى ايستاده نعلين بپوشد؛
بد داشت بىروشنائى در خانه تاريك درآيد،
بد داشت كسى در جاى نماز خود بدمد و فوت كند.
الخصال / ترجمه كمرهاى، ج2، ص: 298